به نقل از «عصر ایران»

تاریخ / اصلاحات ارضی، ضربه بزرگی به قنات‌ها زد

تاریخ انتشار: ۲۱ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۸۱۵۷۹

 

 ابوالحسن بهنیا «مدیرعامل و رئیس هیات مدیره بنگاه مستقل آبیاری» در سال‌های قبل از انقلاب، اصلاحات ارضی شاه را باعث لطمه به منابع آب ایران ذکر می‌کند. او در گفت وگو با «پروژه تاریح شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد، به این موضوع می‌پردازد.   به گزارش ایرنا،  ابوالحسن بهنیا می گوید: اصلاحات ارضی به آن صورتی که انجام شد نتیجه‌اش درباره آب منفی بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند! برای این‌که اکثر دهات ایران که در حدود شصت هزارتا دِه شمارش شده است با آب قنات مشروب می‌شدند. قنات هم یک کانال زیرزمینی هست که بدون هیچ تلمبه‌ای و هیچ وسیله‌ای، منابع آب زیرزمینی را به سطح زمین می‌آورد. این آبیاری سنتی که منحصر به ایران و بعضی کشورهای مجاور ایران بود، واقعاً قسمت اعظم آب کشاورزی ایران را تأمین می‌کرد.     مقنی ها قنات ها را سرپا نگه می داشتند   در اثر اصلاحات ارضی، تقریباً مردم و کشاورزان نتوانستند مثل سابق قنات را دائر نگه دارند. چون قنات کانالی است زیرزمینی که هر سال بایستی در آن تعمیر و کار کرد. اگر یک سال شما کار نکنید مقدار آب تان پایین می‌آید و اگر چندین سال این روند ادامه پیدا بکند اصلاً قنات خشک می‌شود.    قبلا  مقنی‌ها روی قنات کار می کردند. مقنی‌ها اشخاصی بودند که در دهات زندگی می‌کردند و دستمزد نازلی می‌گرفتند. آنها زندگی‌شان در ده تأمین بود و به کار قنات می‌پرداختند.   مقنی ها کار خود را رها کردند   بعد از این‌که اصلاحات ارضی شد دیگر این مقنی‌ها یواش‌یواش از کار خودشان رفتند، یعنی مالکی نبود که به این‌ها پول دهد تا این‌ها این کارها را انجام بدهند. رعیت‌ها هم، یعنی کشاورزان یک ده هم، با هم نمی‌توانستند جمع بشوند و این کار را انجام بدهند. این بود که به‌تدریج آب قنوات کم شد و از این جهت خسارت مهمی به‌تدریج به قنات رسید.   باز  اگر که قیمت گندم به طور مصنوعی پایین نگاه داشته نشده بود، امکان این بود که یک روزی یک کاری شود و به ‌تدریج باز قنوات را دائر بکنند، ولی خب نشد.   ساخت سدهای بزرگ بدون تاسیس شبکه های آبیاری   بعدها هم که کاری انجام دادند همه‌اش به‌فکر این شدند که سدهای بزرگ ساخته بشود، [از] این سدها بیشتر [برای تأمین] برق استفاده بشود. کما این ‌که سدهایی ساخته شد قبل از این‌ها شبکه‌های آبیاری برای زیر این سدها تأسیس شده باشد. مثلاً سد دز که یکی از سدهای بزرگ ایران است، شاید هنوز هم تمام شبکه آبیاری زیر سد دائر نشده باشد. این بود که سدسازی می‌شد و شد ولی آن کار آبیاری به آن صورتی که بایستی بشود نشد.   در آن موقعی که من در بنگاه آبیاری بودم خیلی تلاش کردیم که شاید تکنیک‌های جدیدی را به کار قنات وارد بکنیم. با اصل چهار (ترومن)، برنامه‌ای داشتیم در این کار و سعی و کوششی در این راه می‌کردیم ولی این‌ها همه‌اش در حالت به‌ اصطلاح تجربه بود و هنوز به جایی نرسیده بود. آنچه که مسلم بود این بود که وضع دست‌مزد برای مقنی‌ها طوری شده بود که دیگر برای کسی صرف نمی‌کرد که کار قناتی بکند و آن‌جاهایی که مالک رفته بود دیگر قنوات تقریباً آبشان خیلی کم شد و پایین آمد.   منبع: پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هارواد، مصاحبه با ابوالحسن بهنیا مدیرعامل و رئیس هیات مدیره بنگاه مستقل آبیاری در زمان شاه / تاریخ مصاحبه ۲۵ خرداد ۱۳۶۳/ مصاحبه کننده: ضیا صدقی      

 

منبع: عصر ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۸۱۵۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مدیریت دوگانه آب بزرگترین ضربه به کشاورزان کشور

به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله سیدحسن عاملی در خطبه های این هفته نماز جمعه شهر اردبیل با تبیین آثار عدم مدیریت یکپارچه سد و کانال اظهار کرد: در شمال استان بحران آب جدی است هر سال در چنین موسمی که موسم بسیار خاص و محصول در آستانه رسیدگی است مشکل آب درست می‌شود و علت آن این است که وزارت نیرو در یک اشتباه بسیار آشکار مدیریت سد و مدیریت کانال را از هم جدا کرده است.

وی خاطرنشان کرد: مدیریت سد خدا آفرین در دست استان آذربایجان شرقی و مدیریت کانال و آبیاری اراضی دست اردبیل است معیشت حدود ۳۵۰ هزار نفر در شمال استان منحصراً با کشاورزی آبی تامین می‌شود یعنی معیشت این جمعیت به دست استان دیگر است و این از عجائب مدیریت در ایران است ذخیره سازی سد و رهاسازی آب توسط آذر شرقی است در حالی که بهره‌برداری از شبکه توسط استان اردبیل است.

امام جمعه اردبیل ادامه داد: کاملاً روشن است که عدم مدیریت یکپارچه در توزیع آب بهره‌برداران را گرفتار و تولید نارضایتی می‌کند از این طرف شرکت آب منطقه‌ای اردبیل به مدیریت سد می‌گوید در حساس‌ترین لحظه آبیاری هستیم آب لازم را رها کنید آنها نیز باید بعد از هماهنگی‌های متعدد می توانند آب را باز کنند و در نتیجه هم با تاخیر باز می‌کنند هم کمتر از مورد نیاز! در حالی که کشاورز خرج سنگینی گذاشته پول سم، هزینه کود، هزینه کارگر، پول بذر و آخر سر با خسارت مطلق مواجه می‌شود.

آیت الله عاملی تصریح کرد: با دوگانه شدن مدیریت نه آب به موقع رها می‌شود و نه به اندازه رها می‌شود و گاهی آمار اطلاعات سدهای مخزنی هم به درستی اعلام نمی‌شود در نتیجه استان اردبیل در برنامه‌ریزی کاملاً با بن‌بست مواجه می‌شود که چقدر اجازه کشت بدهد در نتیجه خلف وعده درست می شود و نارضایتی‌ها و تنش‌های اجتماعی بزرگ صورت می‌گیرد.

وی اضافه کرد: این گونه مدیریت قطعاً مدیریت علمی نیست وقتی ۱۰۰ درصد اراضی پایاب سد مخزنی ارس و ۸۴ درصد اراضی پایاب سد مخزنی خدا آفرین در محدوده استان اردبیل واقع شده کدام عقل سلیم اجازه می‌دهد که عملیات بهره‌برداری و نگهداری از سدهای مخزنی ارس و خداآفرین و سد انحرافی قیزقلعه سی توسط شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی انجام گیرد.

دولت فاجعه مدیریتی ارس را حل کند

خطیب جمعه اردبیل بیان کرد: جای تامل و تاسف است که امسال علیرغم ذخیره سازی مناسب آب در سدهای مخزنی ارس و خدا آفرین، رهاسازی متناسب با نیاز آبی شبکه ۸۵ هزار هکتاری مغان صورت نمی‌گیرد و فرصت حساس کشت و زرع از دست می‌رود و نارضایتی وسیع صورت می‌گیرد.

عاملی گفت: یک ماه آینده حساس‌ترین زمان برای کشت است و اگر آب تامین نشود یک فاجعه در راه است این فاجعه مدیریتی باید برای همیشه حل شود اینجانب موضوع را با آقای رئیس جمهور مکاتبه خواهم کرد و از نمایندگان مجلس هم می‌خواهم با تمام توان به این موضوع ورود کنند.

امام جمعه اردبیل ادامه داد: در خود استان هم باید اقداماتی صورت گیرد طول کانال اصلی مغان ۱۸۰ کیلومتر است ولی فقط ۶۰ کیلومتر بتنی شده و ۱۲۰ کیلومتر خاکی است در نتیجه هم هدر رفته آب درست می‌شود و هم اراضی زهدار می‌شود که اصلاح آن هزینه سنگینی دارد.

دولت ۵۰ کیلومتر کانال بتنی در ارس ایجاد کند

عاملی افزود: دولت اگر برای کشاورزی و عزت کشاورزان و برای استفاده بهینه از آب حساس است دستور دهد امسال حداقل ۵۰ کیلومتر این کانال بتنی شود.

وی اظهار کرد: بیشترین کمبود آب در منطقه بیله سوار و جعفرآباد درست می‌شود چون در انتهای خط قرار گرفته اند کانال قدیمی است در حالی که از بالا دست زمین های جدیدی زیر کشت و آبیاری رفته است یعنی تاوان آن را باید آخر خطی‌ها بدهند.

نماینده مردم اردبیل در مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: گاهی شخصاً در همان منطقه با اعتراض و عصبانیت بسیار شدید کشاورزانی که حقابه تاریخی دارند مواجه شده ام در حالی که هیچکس جوابگو نیست به همین جهت برای حل مشکل بیله سوار و جعفرآباد باید یک سد در منطقه بیله سوار با ظرفیت ۴۰ میلیون متر مکعب احداث گردد.

اسرائیل با کشتار ۳۵ هزار بیگناه دم از سازش می زند

عاملی در بخش دیگری از خطبه ها با اشاره به یاوه گویی های جدید سفیر رژیم صهیونیستی خاطرنشان کرد: بعد از ۳۵ هزار شهید که بسیاری از آنها زنان و کودکان هستند سفیر اسرائیل در آذربایجان حیا نکرده، خجالت نکشیده باز اقدام به مصاحبه کرده است.

وی ادامه داد: ظاهراً ما آذری‌ها را موجودات نادان فرض کرده که می‌تواند دروغ‌ها و وقاحت‌های خود را به ما بفروشد او یک جمله درستی گفته و آن اینکه "در پی اتفاقات اخیر جهانیان شاهد چهره واقعی ایران شدند" این را درست می‌گوید چون تمام جهانیان اقدام ایران را تحسین کردند هر سایت عربی می‌روید اعضاء آن می‌نویسند " کم اتمنی لو کنت ایرانیا"! چقدر آرزو دارم که ای کاش ایرانی بودم

امام جمعه اردبیل بیان کرد: قیام دانشجویان آمریکا و ندای دسته جمعی مرگ بر صهیونیسم صحت سخن این سفیر نادان را روشن‌تر کرد.

رژیم صهیونیستی بزرگترین تروریسم جهانی است

عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: تمامی ترورهای دانشمندان هسته‌ای ما توسط اسرائیل صورت گرفته یکی از آنها نیز در آذربایجان آموزش دیده بود اگر ترورهای اسرائیل را در این ۷۵ سال جمع کنند ده‌ها و صدها کتاب باید تدوین شود نسل کشی فعلی که تا حال در آن ۳۵ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند خوب روشن می‌کند که تروریست کیست.

آیت الله عاملی گفت: او می‌گوید زمان آن فرا رسیده که مجامع بین المللی به حکومت ایران بگوید دیگر بس است او در آرزوی این جمله در حق ایران است ولی دنیا عملاً به اسرائیل می‌گوید ۳۵ هزار بی گناه را کشتید دیگر بس است کشاندن اسرائیل به محکمه بین المللی معنایش این است که دیگر بس است تظاهرات علیه اسرائیل در اکثر کشورهای دنیا معنایش این است که دیگر بس است.

وی افزود: خنده‌دارترین سخن او این است که می گوید فعلاً تمام تلاش ما این است که در جنگ غزه غیرنظامیان را نکشیم یکی از تفاوت‌های اصلی بین ما و حماس این است که ما برای تامین امنیت مردم با به خطر انداختن جان سربازانمان آنها را در خط جبهه مستقر کردیم.

ملت‌های آزاده امان نامه کفر و شرک را امضا نمی کنند

امام جمعه اردبیل اظهار کرد: در جواب سفیر می‌گویم جواب این سوال خود را از امام عظیم الشأن ما امام حسین علیه السلام در کربلا بپرسید که به ظالم یک کلمه "بله" را نگفت و با یزید سر یک میز ننشست جواب خود را از امیرالمومنین (ع) بگیرید که به معاویه فرمود والله در حکومت خودم نمی‌گذارم دو روز سر کار باشی! و از رسول خدا (ص) جواب بگیرید که فرمود: انی اکره ان اکون فی امان مشرکین اکثر من یوم " من راضی نیستم بیشتر از یک روز زیر سایه امنیت مشرکین باشم جواب خود را از قرآن بگیرید.

آیت الله عاملی گفت: عجیب است که این رژیم خونریز با اینکه اصلاً از ریختن خون سیر نمی‌شود و مدام تکرار می‌کند که به رفح حمله خواهم کرد و مدام تکرار می‌کند که هرگونه مذاکره که به آتش بس منجر شود آن را نمی‌پذیرم و با اینکه وارد خانه مسلمان‌ها شده و فقط در عرض دویست روز ۳۵ هزار نفر را کشته و حالا می‌گوید ما برای صلح با ایران حاضریم تمام کشورهای اسلامی که با شما صلح و سازش و عادی سازی روابط کرده اند.

وی افزود: هر چقدر فشار بر ما بیشتر شود به تعبیر حضرت امام (ره) ما امان نامه شرک و کفر را امضاء نخواهیم کرد و ما فقط در برابر خدا رکوع خواهیم کرد.

وی اظهار کرد: ملت های آن دسته از دولت های اسلامی که با اسرائیل صلح و عادی سازی روابط کرده اند در این خصوص مسئولیت مستقیم دارند بدون همکاری ملت ها دولت ها نمی توانند به امت مرحومه امت حضرت محمد مصطفی (ص) و آیات قرآن خیانت کنند رسول خدا (ص) در این باب سخنی بسیار خطیر، تکان دهنده و هولناک دارد و می فرماید «اعمال شما هستند، همان گونه که هستید، بر شما حکومت می شود».

کد خبر 6095765